Bażant

W krajobrazie polskim bażant jest ptakiem prawie egzotycznym.  Ojczyzną tych ptaków są Indie, południowo-wschodnia Azja i Chiny. Sztucznie wprowadzone na obce sobie tereny, m.in. do Europy, z trudem aklimatyzowały się w naturze.       

W Polsce bażanty stały się modne dopiero w XVIII wieku, za sprawą ostatnich królów, dla których założono Bażanciarnię na terenach obecnego Natolina i tam urządzano królewskie polowania na te ptaki. Z czasem te zabawy władców spowszedniały, rozwijano hodowlę, z różnym powodzeniem podejmowano próby osadzania tych ptaków w naturze.

Obecnie w Polsce występują dwie odmiany bażanta – chińska z białą obrożą na szyi i kaukaska bez takiej obroży. Ptaki obu odmian bez problemu się krzyżują dając mieszańce o cechach pośrednich. Ocenia się, że jest ich kilkaset tysięcy, ale trudno powiedzieć ile w tym ptaków dzikich, a ile pochodzi z hodowli prowadzonych na potrzeby wzbogacania łowisk.

Szczególnie trudna do przeżycia dla bażantów jest zima, kiedy śnieg odcina dostęp do pokarmu, a barwne, atrakcyjne upierzenie kogutów ułatwia polowanie drapieżnikom i myśliwym. Bywa więc, że na niektórych terenach zimy nie przeżywa nawet jeden ptak. Jednak chęć polowania i wzbogacania stołów pieczonymi bażantami spowodowała, że koła łowieckie bardzo dbają o utrzymanie ich pogłowia.

Jak to często w przyrodzie bywa, samce są znacznie większe (mają około 90 cm długości) i bardziej atrakcyjnie upierzone od samic. Są bardzo kolorowe, mają charakterystyczną, metalicznie połyskującą zieloną głowę, wokół oczu nagą czerwoną skórę o kształcie płatków, zwaną różami, na szyi białą obrożę i wyjątkowo długi, bo stanowiący połowę długości ciała ogon.

Samica jest mniejsza ( 70 cm długości), ubarwiona znacznie skromniej, ochronnie. Wierzch popielato-rudy o nieregularnym, poprzecznym jasno-ciemnym prążkowaniu, spód jaśniejszy, nieomal pozbawiony plam. Młode ptaki wyglądają podobnie do dorosłej samicy, ale mają od niej krótszy ogon.

Na swoje naturalne stanowiska ptaki te wybierają lekko zadrzewione obszary trawiaste. Żywią się głównie pokarmem roślinnym, nie gardzą również owadami. Fruwają ciężko i na krótkie odległości, bo rozpiętość ich skrzydeł jest nieco mniejsza od skrzydeł gawronów, a przy tym są dwu-trzykrotnie od nich cięższe – ważą do 1,5 kg.

Bażanty zaliczane są do rodziny kurowatych i podobnie jak u innych ptaków w tej rodzinie samce są poligamiczne – gromadzą wokół siebie harem i bronią dostępu do niego, jednak nie uczestniczą w wychowaniu potomstwa. Samice same zakładają gniazda – bezpośrednio na ziemi, same wysiadują jaja przez 25-28 dni i same wychowują pisklęta. Młode są zagniazdownikami. Jak tylko obeschną po wykluciu, podążają za matką, która opiekuje się nimi przez ok. 80 dni. Po 12 dniach potrafią już podlatywać.

Noce bażanty spędzają na gałęziach  drzew. Na zimę obie płci się rozdzielają. Tego dorodnego samca (koguta) spotkałem bardzo wczesną wiosną na terenie naszych ogrodów.

Tekst i zdjęcia Mirosław Durczak