Pani Ewa radzi: Maj w ogrodzie

Drzewa i krzewy owocowe. Zasil drzewka i krzewy nawozami. Obficie podlewaj. niedostatek  wody w glebie w czasie kwitnienia jest przyczyną gorszego zawiązywania owoców, a powstałe zawiązki mogą masowo opadać. W tym roku  ze względu na warunki pogodowe kwitnienie drzew było bardzo obfite. Wiele gatunków kończy już  kwitnienie. Obecnie jest dobry czas na nawożenie nawozami azotowymi starszych drzew. Stosujemy obecnie połowę dawki nawozu wg zaleceń na opakowaniu. Należy pamiętać, że system korzeniowy drzewa ma taki zasięg jak jego korona – uwzględnij to rozsypując nawóz.

Przeprowadź opryski  na choroby: parch jabłoni, brunatną zgniliznę drzew pestkowych, rak bakteryjny i parch brzoskwini, parch gruszy. Na szkodniki: zwójki, mszyce, owocówkę jabłkóweczkę. Zawieś pułapki feromonowe na szkodniki. Wśród wielu rodzajów pułapek feromonowych są lepowe pokryte lepką substancją ( tzw. żółte tablice o zapachu wabiącym owady), do których przyklejają się owady. Są one głównie stosowane do monitorowania wylotu szkodników, bo ułatwiają podjęcie decyzji w sprawie stosowania oprysku. Wszelkiego rodzaju opryski należy wykonywać wieczorem, kiedy już nie ma oblotów pszczół.

Jabłonie i grusze zdążyły już wypuścić dużo silnych jednorocznych pędów (tzw. wilków),na których tym roku nie urodzą się owoce. Te, które rosną na wierzchołku lub mocno zagęszczają wnętrze korony, wycinamy w całości. Pozostawiamy tylko kilka wyrastających z boku korony, skracając je nad 2-3 oczkiem (licząc od podstawy pędu).

U winorośli skracamy nieco pędy wyrastające ponad młodymi gronami owoców.

Na młodych drzewach formujemy rozwidlenia pomiędzy przewodnikiem, a pędami bocznymi. Najwygodniej dokonać tego za pomocą obciągników, które demonstrowane były na tegorocznym szkoleniu nt. cięcia drzew owocowych. Można również odginać gałązki za pomocą drewnianych dużych klamerek. Na młodych drzewach, nowo posadzonych, usuwamy nadmiar pędów przy wierzchołku przewodnika, zostawiamy jeden, najsilniejszy i zdrowy ( jeżeli nie zrobiono tego w szkółce). Jeżeli na młodym drzewku ukazują się kwiaty, należy je usunąć.
Nie zapomnij też o truskawkach i poziomkach. Podlewaj je w międzyrzędziach, aby ziemia była mokra, a nie krzaczki.

Warzywnik. Na początku maja w warzywniku czeka nas;
– systematyczne plewienie i podlewanie
– założenie niskich tuneli foliowych dla warzyw ciepłolubnych ( jeżeli  nie wykonaliśmy  tego w kwietniu)
– wysiew do gruntu kolejnych partii nasion kopru, rzodkiewki, buraków, późnej pietruszki i fasoli szparagowej.
Zasilamy rośliny nawozem wieloskładnikowym i zwalczamy szkodniki.
Można stosować nawóz ekologiczny, który wzmacnia rośliny i przyspiesza ich wzrost.
Przepis na nawóz z pokrzywy jest następujący: należy zebrać kilogram młodych pokrzyw (jeśli kwitną, trzeba obciąć kwiatostany). Pociąć pokrzywy i zalać je w plastikowym (nie metalowym) wiadrze 10 litrami wody. Przykryć gazą, nie zakrywać wiadra pokrywą. Odstawić na dwa tygodnie w ustronnym miejscu (gnojówka brzydko pachnie). Codziennie mieszać. Po dwóch tygodniach trzeba odcedzić pokrzywy i rozcieńczonym nawozem (jeden litr na 10 litrów wody) co dwa tygodnie można podlewać rośliny.
Nawozem z pokrzywy możesz  nawozić większość warzyw ( zwłaszcza pomidory i dyniowate). Nie nadaje się do nawożenia cebuli, czosnku i roślin strączkowych. Nie stosuj go też do kwiatów jednorocznych i bylin, krzewów oraz drzew owocowych.
Gdy minie zagrożenie  wystąpienia przymrozków, do gleby ogrzanej, bogatej w składniki odżywcze, sadzimy  pomidory, paprykę, seler i dyniowate (patisony, cukinie, kabaczki).
Ogród ozdobny. Na początku maja  kończymy wysiewanie do gruntu ciepłolubnych gatunków jednorocznych, m.in. fasolę  wielokwiatową, łubin, czarnuszki, nasturcję, portulakę wielokwiatową, złocisza oskrzydlonego. Po „ zimnych ogrodnikach” (czyli po 15.maja) wysadź do gruntu rośliny cebulowe i bulwiaste (dalie, paciorecznik, ismeny, mieczyki). Posadź rośliny jednoroczne np. pelargonie, surfinie, aksamitki, żeniszki, szałwie, begonie, niecierpki, lobelie, astry. Pamiętaj o podlewaniu.

W pierwszej połowie maja wiele gatunków krzewów kończy kwitnienie m.in. forsycje, lilaki, migdałki trójklapowe, tawuły. Po przekwitnięciu przytnij krzewy ozdobne oraz zasil je nawozami wieloskładnikowymi lub kompostem. Podobnie zrób z wrzoścami. U lilaków (bzów) warto na bieżąco usuwać przekwitłe kwiatostany, wtedy za rok zakwitną jeszcze mocniej.

Na krzewach róż mogą pojawiać się dzikie pędy wyrastające spod miejsca okulizacji tzw. dziczki lub wilki. Należy je wyłamać i odsłonić z ziemi szyjkę korzeniową.

Wiele krzewów i drzew ozdobnych jest prowadzonych na żywopłoty. Pod koniec maja mają już spore przyrosty. Skracamy je na równej wysokości za pomocą nożyc ręcznych lub elektrycznych. Pozostawiamy tylko 1-1,5 cm najmłodszych pędów, wyrosłych tej wiosny.

Warto dokupić trochę kory w workach i podsypać nią powierzchnie wokół drzew i krzewów. To materiał, który wietrzeje i rozkłada się. Grubość warstwy kory powinna wynosić co najmniej 5 cm . Szczególnie to jest dobre dla świeżo posadzonych oraz słabo i płytko korzeniących się lilaków, róż, magnolii, różaneczników, azalii, wrzosów i wrzośców.

Regularnie przycinaj trawnik. Jeżeli to konieczne, usuwaj mech i spulchniaj glebę        (można  widłami). Jeżeli brak opadów, po koszeniu trawnik podlej. Nawozimy murawę długotrwale działającym nawozem do trawników. Takie nawozy działają 70 lub nawet 100 dni. Pamiętaj: Maj jest idealnym miesiącem na  założenie  nowego trawnika.

Obowiązkiem działkowca jest posiadanie kompostownika i kompostowanie resztek roślinnych. Kompostownik można zakładać przez cały rok, oczywiście przy dodatniej temperaturze. Powinien stać w zacienionym miejscu. Może być wykonany w formie skrzyni 2 lub 3 komorowej o bokach przewiewnych (deski ściśle do siebie nie przylegają), aby był dostęp powietrza. Powinien być przykryty z wierzchu folią lub pokrywą, a jedna jego ściana  powinna być zbudowana tak, by można ją wyjmować lub przesuwać. Kompostowanie jest najprostszą i najefektywniejszą metodą wytwarzania bardzo wartościowego podłoża organicznego. Nie stwarza zagrożenia przenawożenia i zatrucia środowiska. .

Kompostowany materiał nie powinien mieć bezpośredniego kontaktu z podłożem, gdyż spowalnia to proces mineralizacji. Na dnie kompostownika układamy dość grube gałęzie. Warstwa powinna mieć ok. 20 cm wysokości .Następnie wysypujemy torf, ziemie ogrodową, resztki zeszłorocznego kompostu. Warstwa ta ma za zadanie pochłaniania składników mineralnych wymywanych przez wodę z wyższych warstw. Kolejne warstwy to odpady organiczne, przekładane ziemią ogrodową.  Do kompostownika nie należy dawać; roślin chorych, chwastów z nasiennikami, po zbiorze  resztek roślinnych (np. pomidory), spadów, porażonych owoców, a także chorych liści i owoców truskawek oraz poziomek.

Kompost powinien  być cały czas wilgotny, ale nie mokry. Jeśli jest za suchy możemy go podlać.  Kompost przerabiamy co dwa miesiące, to przyspiesza proces mineralizacji. Dobry kompost jest po 2 -3 latach, dlatego warto mieć 2 lub 3 komory  kompostownika, bo to daje możliwość prawidłowego przerabiania kompostu.

mgr inż. Ewa Śmiałek
społeczny instruktor ogrodnictwa